Үөрэтэн-чинчийэн көрбүттэринэн, өбүгэлэрбит барахсаттар түҥ былыргыттан айар куттаах, айылҕаны кытта ыкса алтыһан, туох баар кэрэ көстүүтүн эттэригэр-хааннарыгар иҥэринэн, дьүһүйэн таһааран дорҕоон гынан көтүппүттэр, ылбаҕай ырыа гынан ыллаабыттар. Былыргы сахаларга ааҕан таһаарбыттарынан охсор-тэбэр музыкальнай инструменнара 300-чэ араас баар эбит. Ону сөргүтэр билигин улахан уустуктардааҕа биллэр суол. Ол эрэн ити өттүнэн үлэлиир дьон баара сүргэни көтөҕөр.

Биир оннук киһинэн “Атласовтар уһаайбалара” этнографическай комплекс төрүттээччитэ, аҕа баһылыга Василий Атласов буолар. Василий Николаевич сылтан ордук саха былыргы инструменнарын сөргүтэн, сорохторун бэйэтэ толкуйдаан-тобулан, саҥа матырыйаалларынан атыннык уларытан, тупсаран оҥортуу сылдьар. Бүгүҥҥү күҥҥэ Василий Николаевич оҥоһуктарын көрө-истэ “Олоҥхо” тыйаатырын дириэктэрэ, музыкаан, суруйааччы, СР-н искусстволарын үтүөлээх деятелэ В.Г. Власов, С.А. Зверев-Кыыл Уола аатынан СР-н Национальнай Үҥкүү тыйаатырын национальнай инструменнарын оркестырын кылаабынай дирижера уонна уус-уран салайааччыта Н.П. Петров, Саха сирин уустарын түмсүүтүн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, технология уонна дизайн колледжын педагог-маастара Р.И. Готовцев уонна биһиги, “АЙАР КУТ” Медиа-бырайыак үлэһиттэрэ, ыалдьыттаатыбыт.

Н.П. Петров этэринии, саха омук сүдү духуобунай баайа олоҥхо 50%-на дорҕоонтон турар, манна чабырҕах, тойук, дьиэрэтии, дэгэрэҥ, хамсаныы, битии, сиэр-туом, айыы итэҕэлэ, айылҕаҕа сыһыан барыта бииргэ түмүллэн сылдьар. Николай Павлович В.Н. Атласовтыын дорҕоон өттүгэр үлэни торумнаспыттара 2-3 сыл буолбутун кэннэ Василий Николаевич ити өттүнэн үлэлииргэ бэлэмин эппит.

Читайте также:  Удьуор күүһэ - олох төрдө

Бүгүҥҥү күннээҕи туругунан маастар иллэҥ кэмигэр дүҥүрдэртэн саҕалаан 100-тэн тахса сахалыы тыыннаах инструменнары оҥорон таһаарбыт. Олор истэригэр дүҥүр, күпсүүр, наахара, дьаҕа, дүҥсүүр уонна да атыттар бааллар. Василий Николаевич элбэх оҥоһугун ансаамбылларга бэлэхтээбитин музыкааннар олус биһирээн кэнсиэрдэргэ тутта сылдьаллар эбит. Инструменнарыгар Василий Атласов маһы, ынах, таба тириитин туттарын туһунан кэпсиир. Саамай кэрэхсэбиллээҕэ, кини оҥоһуктарыгар туттар тириитэ кэнники эрийэ таппатын курдук саҥа ньыманан оҥорор эбит. Инники өттүгэр аны оҥоһуктарын ыйааһынын чэпчэтэр сыал турар.

Айыына Донская